Kryptowaluty istnieją już od ponad dekady, ale wiele osób wciąż nie wie, czym różnią się kryptowaluty od tokenów. Aktywa cyfrowe, takie jak kryptowaluty lub tokeny, to rodzaj inwestycji, który robi furorę w branży finansowej. Rynek kryptowalut rozwija się w błyskawicznym tempie, więc warto być na bieżąco, a niezbędnym minimum jest poznanie podstawowych terminów z nimi związanych. Jednak przy tak wielu możliwościach wyboru ważne jest, aby zrozumieć różnice między nimi.
Różnice w Pigułce
Najważniejsze różnice wyglądają następująco:
Krypto Monety
- Krypto moneta to forma waluty cyfrowej, która często jest natywna dla swojego łańcucha bloków (tzw blockchaina); przechowuje wartość i działa jako środek wymiany.
- Monety mogą być wydobywane poprzez Proof of Work (PoW) lub zarabiane poprzez Proof of Stake (PoS).
- Są to np. Bitcoin (BTC), Ether (ETH) i Cardano (ADA).
Tokeny
- Token jest tworzony dla zdecentralizowanego projektu na istniejącym blockchainie (zwykle Ethereum, najpopularniejszym blockchainie dla zdecentralizowanych projektów).
- Token reprezentuje aktywa lub oferuje posiadaczom określone funkcje specyficzne dla platformy.
- Tokeny oferują funkcje, w tym użyteczność, bezpieczeństwo i zarządzanie.
- Przykłady obejmują Cronos (CRO); Very, Very Simple Finance (VVS); i Uniswap (UNI).
Czym jest Wirtualna Waluta
Wirtualna waluta to cyfrowa reprezentacja wartości dostępna wyłącznie elektronicznie. Jest ona przechowywana i przetwarzana za pośrednictwem wyznaczonego oprogramowania, aplikacji mobilnych lub komputerowych. Transakcje z udziałem walut wirtualnych odbywają się za pośrednictwem bezpiecznych, dedykowanych sieci lub Internetu. Są one emitowane przez podmioty prywatne lub grupy deweloperów i są w większości nieuregulowane.
Waluty wirtualne są podzbiorem walut cyfrowych, takich jak kryptowaluty i tokeny, emitowanych przez prywatne organizacje. Wirtualne waluty mogą pozwolić na szybsze transakcje, łatwość użytkowania i szeroki dostęp. Niestety są też wrażliwe na ataki hakerskie i nie są regulowane, więc generalnie użytkownicy nie mają możliwości odwołania się do sądu, jeśli padną ofiarą ataku.
Bank Centralny od jakiegoś czasu pracuje nad wprowadzeniem pieniądza cyfrowego, znanego pod nazwą CBDC. Miałby on całkowicie zastąpić fizyczną formę pieniądza i wprowadzić jedynie formę cyfrową. Do realizacji tego przedsięwzięcia jeszcze daleka droga, ale warto mieć świadomość, że taki plan istnieje.
Wirtualna Waluta w Polskim Prawie
Wirtualna waluta jako jedyna doczekała się wyjaśnienia w polskim prawie. Zgodnie z art. 4 ustawy o NBP Narodowemu Bankowi Polskiemu przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Następnie zgodnie z art. 32 tej samej ustawy prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są znaki pieniężne emitowane przez NBP.
Mówiąc prościej, wirtualna waluta nie jest:
- prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej;
- międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące;
- instrumentem finansowym w rozumienu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;
Czym są Tokeny?
Tokeny są podzbiorem kryptowalut i są zbudowane na istniejącym blockchainie. Mogą być wykorzystywane do różnych celów, takich jak przechowywanie wartości, uiszczanie opłat, prawa głosu lub dostęp do określonych produktów lub usług. Tokeny są zwykle tworzone i dystrybuowane za pośrednictwem pierwszej oferty monet (ICO) i reprezentują udział lub aktywa firmy. Ponieważ tokeny są tworzone w oparciu o istniejący blockchain, nie są one zdecentralizowane jak kryptowaluty. Zamiast tego firma lub organizacja, która stworzyła blockchain, może kontrolować token.
Zastosowanie Tokenów
Zadaniem tokenów jest pomóc aplikacjom i platformom blockchain w umożliwieniu użytkownikom płacenia za określone usługi lub opłaty. Ale to nie wszystko.
Smart Kontrakty
Smart kontrakty pozwalają na transfer aktywów cyfrowych na określonych warunkach, a tokeny również się do nich zaliczają. Oznacza to, że tokeny mogą zawierać warunki związane z ich dystrybucją, transferem, a nawet zawierać instrukcje kierujące do innych tokenów lub protokołów. To doprowadziło do stworzenia tokenów z dodatkowymi możliwościami, do których monety nie były wcześniej zdolne.
Korzystając ze smart kontraktów, tokeny mogą mieć przypisane określone funkcje wypalania lub zdarzenia warunkowe, tworząc unikalne doświadczenie dla ich posiadaczy. Krótko mówiąc, dapps i aplikacje blockchain stały się rzeczywistością dzięki smart kontraktom i tokenom wydanym przy ich użyciu.
DeFi
Wiele łańcuchów bloków jest zdecentralizowanych, a inteligentne kontrakty pozwalają na interoperacyjne tokeny i samowykonujący się kod. Wykorzystując te dwie innowacje, zdecentralizowane giełdy przeszły od marzeń do rzeczywistości. Stworzyło to podstawę DeFi, jaką znamy dzisiaj. Mówiąc prościej, inteligentne kontrakty umożliwiają łatwe tworzenie zasobów cyfrowych, które są interoperacyjne w określonej sieci. Oznacza to, że wymiana, pożyczanie i przesyłanie tych tokenów jest znacznie łatwiejsze i bezpieczniejsze niż wymiana różnych kryptowalut. Naturalnie więc ich innowacyjność otworzyła drzwi platformom wykorzystującym tę interoperacyjność.
Świetnym tego przykładem jest Uniswap, całkowicie zdecentralizowana i zautomatyzowana giełda kryptowalut. Wykorzystuje ona UNI jako swój natywny token, ERC-20 wspierany przez blockchain Ethereum. Na Uniswap opłaty i usługi są płatne w UNI. A UNI można łatwo wymienić na dowolny inny token ERC-20.
Tokeny ustąpiły również miejsca bardziej złożonym platformom obsługującym swapping i pożyczki. Obecnie można nawet kupować tokenizowane aktywa w świecie rzeczywistym na blockchainie. Istnieją tokeny kryptograficzne, które reprezentują cenne aktywa świata rzeczywistego, takie jak złoto czy srebro. Tego typu tokeny to tylko wierzchołek góry lodowej.
Tokeny Użytkowe
Niektóre tokeny są tworzone jako instrumenty finansowe, zaś inne bez żadnego powodu. Są też takie, które mają określone zadanie jako część konkretnego projektu lub ekosystemu. Znane jako tokeny użytkowe, są one odpowiedzialne za różne sposoby działania lub prezentowania się społeczności web3.
Niektóre tokeny użytkowe mogą działać jako waluty w grze, podczas gdy inne mogą być przyznawane w ramach programu lojalnościowego podczas korzystania z usług określonej firmy. Innym popularnym zastosowaniem tokenów użytkowych są zdecentralizowane instrumenty do głosowania w D AO. Istnieje nieskończenie wiele możliwych zastosowań tokenów użytkowych. Jedyne ograniczenie to wyobraźnia.
Czym są Kryptowaluty?
Kryptowaluty to cyfrowe lub wirtualne waluty, które wykorzystują kryptografię do zabezpieczania i weryfikacji transakcji. Są one zdecentralizowane i wykorzystują technologię blockchain do rejestrowania transakcji i zarządzania nimi.
Bitcoin jest najbardziej znaną kryptowalutą, ale obecnie istnieją tysiące innych, takich jak Ethereum i Litecoin. Kryptowaluty nie są powiązane z żadnymi aktywami w świecie rzeczywistym, takimi jak złoto czy waluty fiat, a ich wartość jest określana przez popyt i podaż na rynku. Ta zasada pozostaje niezmienna, również w przypadku nowych kryptowalut.
Krypto Monety
Monety odnoszą się do każdej kryptowaluty, która ma samodzielny, niezależny blockchain – taki jak Bitcoin. Mówiąc prościej, jeśli kryptowaluta działa na własnym blockchainie, to jest monetą. Ta natywna moneta jest używana do uiszczania opłat transakcyjnych i uczestniczenia w sieci. Jest tym, co uczestnicy sieci otrzymują w zamian za utrzymanie bezpieczeństwa tej sieci.
Monety stanowią niezbędną podstawę modelu bezpieczeństwa sieci blockchain. Jak być może już wiesz, blockchainy wymagają górników kryptowalut lub walidatorów, aby zabezpieczyć sieć i przetwarzać transakcje. Stworzenie zdecentralizowanego blockchaina nie jest jednak tak proste, jak mogłoby się wydawać. Górnicy i walidatorzy wkładają pracę w zabezpieczenie sieci blockchain, w związku z czym potrzebują zachęty.
Przykładowo, w blockchainie typu proof-of-work górnicy muszą rozwiązywać skomplikowane równania matematyczne, które wymagają ogromnej mocy obliczeniowej. Wymaga to specjalistycznego sprzętu lub wydajnych kart graficznych co zużywa dużo coraz droższej energii. W sieci proof-of-stake walidatorzy muszą zablokować ogromne kwoty środków jako zabezpieczenie w procesie zwanym stakowaniem kryptowalut.
Ponieważ sieć potrzebuje uczestników, bezpieczeństwo sieci zależy od jej struktury motywacyjnej. Jako że publiczne łańcuchy bloków są zdecentralizowane, monety są integralną częścią tego modelu bezpieczeństwa, ponieważ górnicy i walidatorzy muszą mieć motywację do utrzymania działania systemu.
Wartość Każdej z Nich
Kolejną różnicą między kryptowalutami a tokenami jest ich wartość. Kryptowaluty, takie jak Bitcoin i Ethereum, są używane jako środek wymiany i magazyn wartości, podobnie jak tradycyjne waluty. Z drugiej strony tokeny mogą mieć różne zastosowania, a ich wartość zależy od ich zastosowania i popytu. Na przykład token używany do uzyskiwania dostępu do popularnej usługi online może mieć wyższą wartość niż token, który ma ograniczone zastosowanie.
Chociaż zarówno kryptowaluty, jak i tokeny są aktywami cyfrowymi, różnią się między sobą. Kryptowaluty są zdecentralizowane, nie mają oparcia w rzeczywistych aktywach i są często wykorzystywane jako środek wymiany i magazyn wartości. Tokeny, z drugiej strony, są tworzone na istniejącym blockchainie i podlegają kontroli firmy lub organizacji, która je stworzyła. Są to tokeny użytkowe wykorzystywane w określonym celu lub tokeny zabezpieczające reprezentujące udział własnościowy. Inwestując w aktywa cyfrowe, ważne jest, aby zrozumieć różnicę między kryptowalutami i tokenami, ich zastosowaniami i wartościami.
Podatki
Ten temat omówiliśmy szerzej w artykule NFT – Podatki i Daniny. Informacje tam zawarte dotyczą nie tylko samych NFT. Dokładne rozporządzenie można również znaleźć na rządowej stronie ISAP – Internetowym Systemie Aktów Prawnych.
Rozporządzenie Ministra Finansów z 11 lipca 2018 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży lub zamiany waluty wirtualnej.
Czym się Różnią?
Mimo że brzmią podobnie i funkcjonują w podobny sposób, waluty cyfrowe, wirtualne i kryptowaluty są w rzeczywistości różne. Poniżej wymieniliśmy szczegółowe różnice między tymi trzema rodzajami walut:
- Wszystkie waluty wirtualne i kryptowaluty są walutami cyfrowymi. Nie wszystkie waluty cyfrowe należą jednak do tych dwóch kategorii. Na przykład CBDC nie są walutami wirtualnymi ani kryptowalutami.
- Waluty cyfrowe mogą być regulowane lub nieregulowane. Jednym z przykładów regulowanej waluty cyfrowej jest CBDC. Przykładami nieuregulowanych walut cyfrowych są Bitcoin i Ethereum. Większość walut wirtualnych jest nieuregulowana, podczas gdy kryptowaluty nie są regulowane w żadnej jurysdykcji.
- Nie wszystkie waluty cyfrowe są zabezpieczone kryptograficznie. Kryptowaluty zawsze używają kryptografii do zabezpieczania swoich sieci, podczas gdy waluty wirtualne mogą, ale nie muszą tego robić.
Jedną z kluczowych różnic między monetą kryptowalutową a tokenem jest to, że tokeny są budowane na blockchainie, a nie są dla niego natywne. Innymi słowy, różnica między tokenem a monetą polega na tym, że token można utworzyć jako dodatek do natywnej monety. Funkcja ta pozwala również na potencjalną interoperacyjność lub możliwość wykorzystania tokena na kilku różnych blockchainach.
Tokeny mogą być opracowywane dla szerokiego zakresu przypadków użycia, nie tylko jako forma pieniądza. Najpopularniejsze rodzaje tokenów to:
- Tokeny użytkowe
- Tokeny zarządzania
- Tokeny bezpieczeństwa
- Tokeny personalne
- Tokeny niewymienialne (NFT)
Tokeny użytkowe zapewniają użytkownikom szereg aktywności, takich jak granie w gry, dostęp do zdecentralizowanych usług lub, w przypadku przeglądarki Brave, unikanie reklam i dawanie napiwków twórcom treści. Niektóre tokeny dają również użytkownikom prawo do głosowania nad proponowanymi zmianami w protokole i dlatego nazywane są tokenami zarządzania.
Tokeny bezpieczeństwa reprezentują tokenizowane papiery wartościowe. Tokeny te mogą być cyfrową reprezentacją niemal każdego rodzaju aktywów, w tym polis ubezpieczeniowych, akcji lub obligacji.
Tokeny niewymienialne (NFT) to unikalne tokeny, których nie można replikować. Użytkownicy mogą mintować tokeny NFT, aby tworzyć cyfrową sztukę, muzykę i nie tylko. Token ma oryginalny znacznik w łańcuchu bloków, potwierdzający, że osoba, która jest właścicielem portfela, w którym znajduje się NFT, faktycznie jest właścicielem tokena.
Tokeny personalne są emitowane przed firmy lub prywatnych użytkowników, np. celem zebrania środków na dalszą działalność.
Podsumowanie
Różnice między monetami a tokenami są subtelne, ale znaczące. Moneta jest zawsze natywna dla swojego łańcucha bloków i może istnieć tylko jeden natywny token dla dowolnego łańcucha. Tokeny są jednak budowane na istniejącej sieci, co oznacza, że jeden blockchain może mieć wiele tokenów. Na przykład tokeny Ethereum ERC-20 (tokeny użytkowe) i tokeny ERC-721 (NFT).
Wiedza o tym, czym jest token, a czym moneta, może być ważna przy podejmowaniu decyzji o tym, których kryptowalut użyć lub w które zainwestować. W zależności od tego, co ktoś chce osiągnąć w ekosystemie kryptowalut, może być zmuszony do podjęcia decyzji, czy użyć monety czy tokena.
Na giełdzie wszystkie kryptowaluty wyglądają tak samo. Ale poznanie różnic między nimi to pierwszy krok w stronę inwestycji w te wirtualne aktywa.
